Een team van Nederlandse specialisten was aanwezig toen op 9 maart 2021 in Frankrijk drie servers van Sky ECC in beslag genomen werden, op een serverpark van hostingprovider OVH in Roubaix. Bij toeval hebben Nederlandse advocaten een Frans proces-verbaal hierover in handen gekregen.

Door @Wim van de Pol

Het is opmerkelijk dat het Openbaar Ministerie dit proces-verbaal nooit zelf aan de rechtbanken heeft verstuurd. Ook maakte het geen deel uit van het omvangrijke pakket met informatie dat het landelijk parket in juni 2022 opstelde ten behoeve van alle strafzaken waarin de door de politie gehackte chats van Sky ECC een rol spelen.

Eén Franse politieman

Een gemeenschappelijk politieteam (JIT) uit Nederland, Frankrijk en België heeft in de Sky-operatie samengewerkt.

Het Openbaar Ministerie stelt tegelijk pertinent dat de actie tegen Sky ECC in Roubaix een Franse operatie is geweest in een Frans onderzoek (waarop een Franse rechter-commissaris toezicht heeft gehouden). Nederland heeft alleen een ondersteunende rol gehad, zo houdt het Openbaar Ministerie vol. Zodoende hoeven Nederlandse rechters (door het Europese vertrouwensbeginsel) niet te onderzoeken of de hack wel rechtmatig is geweest.

In dat licht is het wel verrassend dat (nu pas) blijkt dat welgeteld één Franse politieman de drie servers van Sky ECC in beslag kwam nemen, samen met een heel team aan Nederlanders.

Serverruimte

De hack op Sky ECC speelde zich af in de periode 2019 tot 2021 en werd afgesloten op 9 maart 2021, nadat de recherche enige maanden lang alle berichten van alle Sky-gebruikers in de wereld had vastgelegd en leesbaar had gemaakt.

Op 9 maart 2021 betreedt een Franse politieman in gezelschap van een team met een onbekend aantal Nederlandse specialisten de serverruimte van OVH in Roubaix.

De Franse politieman schrijft:

(…) dat de Nederlandse technici een van de voedingen loskoppelen en in plaats daarvan een draagbare stroombron aansluiten.

Er wordt door de ambtenaren zorgvuldig op gelet dat de drie servers aan blijven staan.

Bestelbusje

Bovendien blijven de servers steeds watergekoeld. Ze worden overgebracht ‘naar een bestelbus van het Nederlandse team die daarvoor is uitgerust.’

Vervolgens nemen de Nederlanders de servers mee naar Driebergen.

In het Nederlandse proces-verbaal over deze inbeslagname op 9 maart staat alleen te lezen dat tevoren ‘mondeling’ door de Fransen was verzocht aan de Nederlanders om ’technische bijstand’ te verlenen.

Dat verbaal is zeer kort van stof, en niet opgesteld kort na de inval, maar pas in november 2022. Dat is ruim een jaar na de inval. Het is pas opgesteld nadat in augustus 2022 advocaat Yehudi Moszkowicz in een rechtszaak vragen had gesteld over een Frans proces-verbaal waaruit kon blijken dat Nederlanders de Sky-servers hadden meegenomen naar Driebergen.

Hoog en droog in Driebergen

Het was dus sinds 2022 bekend dat de drie Sky-servers in het laboratorium van het Team High Tech Crime van de landelijke eenheid van de politie in Driebergen waren beland.

Maar hoe dat precies is gegaan was onduidelijk.

In de rechtbankdossiers met Sky-zaken is bovendien geen proces-verbaal bekend over hoe en wanneer de servers in Driebergen aankwamen en wat er daar is gebeurd.

Tot nu toe heeft het Openbaar Ministerie gepretendeerd dat de servers in het Franse onderzoek in beslag zijn genomen, waarna de Franse autoriteiten enkele dagen later (op 12 maart) aan Nederland een ‘verzoek om technische bijstand’ deden, om ‘over te gaan tot de analyse met het oog op het maken van kopieën van de harde schijven en de RAM-geheugens van de (…) verzegelde servers.’

Maar die servers waren dus vóór dit Franse hulpverzoek al hoog en droog in Driebergen.

De nu opgedoken processen-verbaal ondersteunen een andere gedachte: namelijk dat het Sky-onderzoek niet geheel Frans, maar ten minste ook Nederlands was, en dat Nederland mede in een Nederlands onderzoek de servers in Frankrijk is komen ophalen.

‘Vreemd’

Advocaat Justus Reisinger kreeg het Franse proces-verbaal vanuit Italië in handen gespeeld. Reisinger:

Deze informatie toont wat mij betreft opnieuw aan dat we het eerder met onjuiste of in elk geval onvolledige informatie hebben moeten doen. Het is nu enkel dankzij de internationale samenwerking tussen advocaten, in dit geval met Italiaanse advocaten, dat we iets nieuws te weten zijn gekomen over een grotere rol van Nederland en van de onvolledigheid van de eerdere informatie. Dat laat zien hoe zeer het nodig is dat advocaten in Nederland onderzoek moeten kunnen doen naar de rol van Nederland in dit geheel.

Reisinger vindt het ook vreemd dat er geen verslag is gedaan van wat er in Driebergen precies op die servers is aangetroffen. Op servers staan zogenoemde portal-data vastgelegd. Dat zijn data over abonnementen en gebruik van bepaalde Sky ID’s, maar waarschijnlijk nog veel meer, bijvoorbeeld over locaties van telefoons. Dergelijke informatie kan ontlastend zijn voor verdachten, omdat een rechtbank aan de hand ervan de locatie van telefoons kan inschatten, maar die is dan aan rechtbank en verdachten onthouden.

Advocaat Yehudi Moszkowicz, die in 2022 vragen stelde over het onderzoek in Driebergen, zegt desgevraagd het Franse proces-verbaal ook recent te hebben toegespeeld gekregen, vanuit Frankrijk.

Moszkowicz: ‘Mijn reactie nu is dezelfde als in 2022: wat heeft Frankrijk eigenlijk zelf gedaan aan de Sky-hack, behalve dekmantel zijn?